vasael.ir

به گزارش خبرنگار وسائل، اسلام ازدواج را تنها راهکار صحیح و مورد تأیید برای اطفاء غریزهٔ جنسی و تمایلات شهوانی دانسته و با تشریع قانون ازدواج، خواه بصورت دائم و خواه بصورت موقّت درصدد تنظیم روابط صحیح خانوادگی و اجتماعی می‌باشد.

قرآن دراهمّیت ازدواج می‌فرماید: یکی ازنشانه های قدرت خداوند این است که برای شما از جنس خودتان همسرانی آفریده و بین شما وآنها محبّت و الفت ایجاد کرده تا درکنار همسران خود از آرامش خاطر برخوردار باشید.

همچنین درآیات متعدّد و با شیوه‌های گوناگون، انسان‌ها را به ازدواج فرامی خواند و می‌فرماید: ﴿وَأَنکِحُواالْأَیَامَی مِنکُمْ وَالصَّالِحِینَ مِنْ عِبَادِکُمْ وَإِمَائِکُمْ إِن یَکُونُوا فُقَرَاءَ یُغْنِهِمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ﴾(نور: 32) مردان و زنان بی همسر را همسر دهید، همچنین غلامان و کنیزان صالح و درستکارتان را و اگر فقیر و تنگدست باشند. خداوند از فضل خود آنها را بی نیاز می‌سازد، خداوند، گشایش دهنده و آگاه است. یکی از موضوعاتی که در این مقاله مورد بحث قرار گرفته گونه‌های ازدواج است:

ازدواج دائم و موقّت:

قرآن کریم که حاوی جامعترین و کاملترین دستورات زندگی از پیامها و فرامین الهی می‌باشد، ازدواج را بر دو قسم کرده است: ازدواج دائم و ازدواج موقّت. دین مبین اسلام برای کسانی که به هر دلیلی، امکان ازدواج دائم برای آنها وجود ندارد، ازدواج موقّت را درنظر گرفته و این مسئله از اهمّیت فوق العاده ای برخوردار است.

آشکارترین دلیل بر مشروعیت ازدواج موقّت، آیهٔ صریح قرآن است. آنجا که می‌فرماید: ﴿فَمَا اسْتَمْتَعْتُم بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِیضَةً وَالَجُنَاحَ عَلَیْکُمْ فِیمَا تَرَاضَیْتُم بِهِ مِن بَعْدِ الْفَرِیضَةِ إِنَّ اللّهَ کَانَ عَلِیمًا حَکِیمًا﴾ «نساء:24» و زنانی را که متعه می‌کنید، واجب است مهر آنها را بپردازید. و گناهی بر شما نیست در آنچه بعد از تعیین مهر، با یکدیگر توافق کرده‌اید.

بعداً می‌توانید با توافق، آن را کم یا زیاد کنید[خداوند، دانا و حکیم است«. کلمه"متعه" که "اِستَمتَعتُم" از آن گرفته شده، دراسلام به معنی ازدواج موقّت است، چنانکه در روایات پیامبر (ص ) و کلمات صحابه نیز مکرّر با همین معنی به کار برده شده است «ر.ک.مکارم،1385، ج 3، ص 426».

ازدواج‌های حرام

از موضوعات دیگر مورد بحث گرفته ازدواج های حرام می باشد که آیات 22 تا 24 سورهٔ مبارکهٔ نساء، مصادیق ازدواج‌های حرام را بیان کرده و مردان را از ازدواج با گروهی از زنها نهی می‌نماید. اوّلین آیهٔ مورد بحث حرمت ازدواج با نامادری را بیان داشته و می‌فرماید: ﴿وَلاتَنکِحُواْ مَا نَکَحَ آبَاؤُکُم مِّنَ النِّسَاء﴾« نساء:22 »

با زنانی که پدران شما با آنها ازدواج کرده اند، هرگز ازدواج نکنید. «در آیهٔ دوّم به ممنوعیت ازدواج با محارم اشاره شده است. در اینجا می‌فرماید: ﴿حُرِّمَتْ عَلَیْکُمْ أُمَّهَاتُکُمْ وَبَنَاتُکُمْ وَأَخَوَاتُکُمْ وَعَمَّاتُکُمْ وَخَاالَتُکُمْ وَبَنَاتُ األَخِ وَبَنَاتُ األُخْتِ وَأُمَّهَاتُکُمُ الالَّتِی أَرْضَعْنَکُمْ وَأَخَوَاتُکُم مِّنَ الرَّضَاعَةِ وَأُمَّهَاتُ نِسَآئِکُمْ وَرَبَائِبُکُمُ الالَّتِی فِی حُجُورِکُم مِّن نِّسَآئِکُمُ الالَّتِی دَخَلْتُم بِهِنَّ فَإِن لَّمْ تَکُونُواْ دَخَلْتُم بِهِنَّ فَالَ جُنَاحَ عَلَیْکُمْ وَحَالَئِلُ أَبْنَائِکُمُ الَّذِینَ مِنْ أَصْالَبِکُمْ وَأَن تَجْمَعُواْ بَیْنَ األُخْتَیْنِ إَالَّ مَا قَدْ سَلَفَ إِنَّ اللّهَ کَانَ غَفُورًا رَّحِیمًا﴾ «نساء:23»

حرام شده است بر شما، نکاح با مادرانتان، و دختران، و خواهران، و عمه ها، و خاله ها، و دختران برادر، و دختران خواهر شما، و مادرانی که شما را شیر داده اند، و خواهران رضاعی شما، و مادران همسرانتان، و دختران همسرتان که در دامان شما پرورش یافته اند از همسرانی که با آنها آمیزش جنسی داشته اید- و چنانچه با آنها آمیزش جنسی نداشته اید، دختران آنها برای شما مانعی ندارد و همچنین همسران پسرانتان که از نسل شما هستند نه پسرخوانده ها و نیز حرام است بر شما اینکه جمع میان دو خواهر کنید؛ مگر آنچه در گذشته واقع شده؛ چرا که خداوند، آمرزنده و مهربان است .

معیارهای انتخاب همسر از منظر قرآن

از عناوین دیگری که در این مقاله بررسی شده معیارهای انتخاب همسر از منظر قرآن می باشد.  جوان، چه کسی را و با چه خصوصیات، صفات و ملا ک هایی به همسری برگزیند تا یک عمر با سعادت و نیکبختی در کنار هم زندگی کرده، و باعث رشد و کمال و آرامش یکدیگر باشند؟! در این بخش، با بهره گیری از آیات شریفهٔ قرآن، دو مورد از ویژگی‌هایی را که یک جوان باید در انتخاب همسر، توجّه ویژه‌ای بدان مبذول دارد، بیان می‌کنیم.

مهم‌ترین وظیفهٔ دختر و پسر در آستانهٔ ازدواج، شناخت شرایط لازم برای همسر و انطباق آن بر فرد مورد نظر است. انتخاب همسر به عنوان شریک زندگی آینده برای انسان از دشوارترین انتخاب‌هاست، که تعالیم دین، این مسئله را به سادگی حل نموده است. ازجمله ویژگی‌ها و خصوصیاتی را که قرآن در انتخاب همسر اساسی دانسته و برآن تأکید دارد، مسئلهٔ هم کفو بودن است.

نتیجـه

ازدواج و تشکیل خانواده زیباترین و شایسته‌ترین نیازی است که خداوند متعال در فطرت آدمی نهاده، آن را تقدیس نموده و از ضروریات زندگی انسان به شمار می‌آورد. بی تردید، ازبین مکاتب و مذاهب جهان، هیچ مکتبی به اندازهٔ اسلام دربارهٔ ازدواج سخن به میان نیاورده است. ازدواج ازنظر قرآن امری مقدّس و از سنن انبیاء معرّفی شده و مطابق روایات معصومین علیهم السلام جوانی که بدان تن دهد نیمی از دین خود را حفظ کرده است.

انسان اگر به رهنمودهای دین توجّه نماید در آینده خود را سرزنش و ملامت  نخواهد کرد. ازدواج اگر مطابق با اصول دین و براساس فرامین قرآن کریم باشد، علاوه بر آثار و فوائد بسیاری چون، آرامش و سکون، عفاف و پاکدامنی، اثر لباس و پوشش، تولید و بقای نسل، ارضای غریزهٔ جنسی و نتایج متعدّد دیگر، موجب حراست از مرزهای خانواده و نیل به فضایل اخلاقی  و انسانی می‌گردد.

با بررسی اهداف و کارکردهای ازدواج از دیدگاه اسلام می‌توان زمان مناسب برای ازدواج را سالهای آغاز جوانی دانست. چنانکه ائمهٔ اطهار(ع) به صراحت توصیه نموده‌اند که جوانان درصورت توان ازدواج کنند . چرا که بهار ازدواج دوران جوانی است. در این دوران شور و نشاط خاصّی بر انسان حکم فرماست. اگر از این دوران استفادهٔ لازم برده نشود، به زودی فصل خزان فرا می‌رسد و نشاط از بین می‌رود و انسان دیگر نمی‌تواند لذّت و استفادهٔ کامل را از ازدواج ببرد.

این مقاله توسط دکتر مجتبی محمدی مزرعه شاهی، سید محمد جواد هاشمی، مهدی شاه ولی اناری تدوین شده است./205/422/ح

تهیه و تنظیم: محرم آتش افروز